ჯვრის მონასტერი არის VI საუკუნის ტაძარი და მონასტერი, რომელიც მდებარეობს მცხეთის აღმოსავლეთით, მდინარეების მტკვრისა და არაგვის შესართავთან, მთის წვერზე. მცხეთის ჯვარი იუნესკოს მსოფლიო ხელოვნების საგანძურთა ნუსხაში არის შეტანილი. ჯვრის მონასტერთან მჭიდრო კავშირშია ქვეყნის გაქრისტიანება, რადგან ქრისტიანობის მიღებისთანავე (4 საუკუნე) ამ ადგილას მეფე მირიანმა ხის მაღალი ჯვარი აღმართა, რომელსაც თაყვანს სცემდნენ კავკასიის სხვა ქრისტიანი ერებიც.

მცხეთის ჯვარი პირველი ნიმუშია ჯვრული ტიპის ეკლესიებისა, იგი ხუროთმოძღვრების სკულპტურული მორთვის ახალ საფეხურს წარმოადგენს. მონასტრის გარშემო სხვა არსებული ნაგებობები: კოშკი და გალავანი უფრო გვიანდელია. ტაძრის ფასადებზე გამოსახულია რელიგიური და ისტორიული პირები, აქვე შეხვდებით არის უძველეს  წარწერებსაც.